هرآنچیزی که در مورد ژئوممبران باید بدانید

ژئوممبران‌ها از سال 1959 در سدها استفاده شده‌اند و استفاده از آنها در سازه‌های برق‌آبی همچنان روبه‌رشد است. ژئوممبران‌ها برای بازسازی و ساخت‌وسازهای جدید مورداستفاده، در معرض دید و پوشش قرار گرفته‌اند. به‌طورکلی ژئوممبران‌ها به 4 دسته تقسیم می‌شوند.

این دسته‌ها عبارت‌اند از:

نوع اول HDPE گیره‌دار:

در سطح پشتی این نوع گل میخک‌هایی وجود دارد که باعث گیره‌دار شدن در دیواره بتن می‌گردد و در عایق‌بندی لوله‌های فاضلاب بتنی و ترمیم تانک‌های بتنی کاربرد زیادی دارد.

نوع دوم HDPE مضرس:

وجود سطح مضرس در این دسته باعث افزایش اصطکاک شده و امکان استفاده در مخازن با شیب‌های تند را فراهم می‌کند.

نوع سوم PVC مخصوص استخر شنا:

این نوع علاوه بر تأمین آب‌بندی به‌عنوان لایه نهی با شکل ظاهری سرامیک مورداستفاده قرار می‌گیرد. از چهار لایه آنتی‌باکتریال ، PVC خالص، شبکه‌های تقویت‌کننده پلی‌استری ور در نهایت لایه آکر لیک تشکیل شده است. که این امر علاوه بر مقاومت بسیار بالا در مقابل ترکیبات موجود در آب استخر باعث ماندگاری و طول عمر زیاد این محصول می‌گردد.

نوع چهارم PVC برای آب‌بندی سقف:

این نوع ژئوممبران به طور خاص جهت آب‌بندی سقف سازه‌های مختلف با کاربردهای تجاری، اداری، مسکونی و صنعتی استفاده می‌شوند. باتوجه‌به شرایط و نوع بستر محل اجرا استفاده از نوع خاص ورق ژئوممبران PVC در ضخامت‌های مختلف مطرح می‌شود.

نصب ژئوممبران

در قدیم ژئوممبران‌ها در سمت بالادست سازه‌ها با میخ یا چسب نصب می‌شدند. اخیراً لنگرهای فولادی ضدزنگ پرکار هستند. این نوع سیستم‌ها از دو لنگر عمودی به شکل حرف U انگلیسی استفاده می‌کنند. اندازه لنگرها با یکدیگر متفاوت است. لنگر کوچک‌تر ابتدا به صفحه سازه بسته می‌شود. سپس لنگر بزرگ‌تر روی لنگر کوچک‌تر قرار می‌گیرد و به‌صورت متصل می‌شود. این دو فضای خالی ایجاد می‌کند تا با ژئوممبران پر شود.

موانع تراوش ژئوممبران

همان‌طور که گفته شد ژئوممبران‌ها معمولاً از چگالی‌ها و ضخامت‌های مختلف پلی‌اتیلن، پلی‌وینیل‌کلراید و پلی‌پروپیلن ساخته می‌شوند. درحالی‌که هیچ ماده‌ای در واقع “نفوذناپذیر” نیست، ژئوممبران‌ها مانعی با نفوذپذیری مؤثر (رسانایی هیدرولیکی) در حد 10-10 تا 10-10 سانتی‌متر بر ثانیه ایجاد می‌کنند.

درحالی‌که به نظر می‌رسد این یک راه‌حل “مطمئن” برای هر مشکل نشت یا نشتی است، سیستم‌های مانع فقط به‌خوبی ضعیف‌ترین حلقه خود هستند، که در مورد ژئوممبران‌ها درز، نقص یا آسیب است. ژئوممبران‌ها معمولاً در کاربردهای بسیار متنوعی در هرجایی که یک مانع هیدرولیک (یا بخار) برای ساخت‌وساز جدید موردنیاز است استفاده می‌شود.

در دیگر مقاله‌هایمان به‌صورت دقیق‌تر این عوامل را مورد بررسی قراردادهای. برای اطلاعات بیشتر به سایر مقالات سایت آرین خاک ایرانیان مراجعه کنید.

کاربرد بی‌نظیر ژئوممبران

برای درک بهتر این مواد قصد داریم برخی از کاربردهای ژئوممبران را مورد بررسی قرار دهیم. در اینجا فقط برخی از رایج‌ترین کاربردها آورده شده است:

• آستر آب آشامیدنی یا ذخیره به‌عنوان‌مثال، تعطیلی ایمن تأسیسات هسته‌ای
• بستر استخر ماهی
• به‌عنوان آستری برای مایعات زباله برای مثال: لجن فاضلاب، مایع زباله‌های رادیواکتیو یا خطرناک
• کورد استفاده در صنایع کشاورزی
• مورداستفاده در کانال‌ها انتقال زباله
• برای دفن انواع زباله‌ها
• به‌عنوان پوشش برای سرریزهای اضطراری
• لایه ضد آب در داخل تونل‌ها و خطوط لوله‌ای
• قابل‌استفاده جهت نگهداری و حمل مایعات در کامیون‌ها
• قابل‌استفاده برای نگهداری و انتقال آب آشامیدنی و سایر مایعات
• زیر بزرگراه‌ها برای جلوگیری از آلودگی ناشی از یخ‌زدایی نمک‌ها
• در زیر و در مجاورت بزرگراه‌ها برای نشت مایعات خطرناک و رادیواکتیو

به‌طورکلی از ژئوممبران در جاهایی که امکان ازدست‌رفتن و به هدررفتن مواد وجود داشته باشد استفاده می‌شود. برای مثال: آب تمیز، فاضلاب، بخار، خاک، مواد خطرناک یا هر ماده دیگری که نیازی به فرار از فضای تعیین‌شده ندارد. ازآنجایی‌که مایعات جاری، جمع‌شدن، منجمد و ایستاده (و حتی بخارات) اگر به‌درستی مدیریت نشوند می‌توانند بسیار ویرانگر باشند، آن‌ها به صنایع اجازه داده‌اند تا به توسعه و پشتیبانی از پروژه‌های بسیار بیشتری نسبت به گذشته ادامه دهند.

مشخصات فیزیکی

خصوصیات فیزیکی اصلی ژئوممبران عبارت‌اند از:

• ضخامت ورق صاف، بافت، ارتفاع نرم مناسب
• تراکم زیاد
• شاخص جریان مذاب
• وزن کم
• انتقال بخار آب و سایر حلال‌ها

ویژگی‌های مکانیکی

• استحکام کششی و کشیدگی (شاخص، عرض وسیع، متقارن محوری و درزها)
• مقاومت بالا در برابر پارگی و سوراخ‌شدن
• مقاوم در برابر ضربه
• افزایش استحکام لنگرگاه

طول عمر

ژئوممبران‌ها به‌قدری آهسته تخریب می‌شوند که رفتار طول عمر آنها هنوز مشخص نشده است. بنابراین، آزمایش تسریع شده، یا با استرس زیاد، دماهای بالا و/یا مایعات تهاجمی، تنها راه برای تعیین چگونگی رفتار طولانی‌مدت مواد است.